ekonomik bir meta olarak Harty Potter ve Cin Ali

Cin Ali bir gün tatilde , bir gün okuldaydı , Yılmaz Erdoğan'ın şiirsel deyişiyle ; çocukluk günlerimizin tebeşir lekeli yıllarında...Basit bir çöp adamın nasıl olup da bir kişilik kazandığına , milyonlarca öğrenciye okuma yazma öğrettiğine şaşmamak elde değil.

Cin Aliyi yaratan, köyde yaşayan sıradan bir öğretmendi. Harry Potter' i yaratan da.. . Harry Potter' i yaratan öğretmen , bu kişiliği ticari bir emtiaya dönüştürebilirken , basit bir köyde yaşayan öğretmenin yarattığı cin ali zaman zaman talim ve terbiye kuruluna takılmış , sahibine de maddi anlamda pek bir şey kazandıramamıştı.

Avrupa'nın yaratıcılık ve patent konularında Amerika ve Japonya'dan daha önde olduğunu biliyoruz. Ancak , Amerika ve Japonya ise bu ürünleri ticarileştirme anlamında daha başarılıdır.

Bir ürünü ticarileştirebilme yeteneği o toplumun kültürel kodlarıyla açıklanabilir. Nasrettin Hocalar , Evliya çelebiler dilden dile anlatılan , anlatmaya değer hikayeleri olan kişilikler olmasına rağmen ticarileşememiş ve pazarlanamamıştır. İçerisindeki emek ve yaratıcılık değerini bulamadan ağızdan ağza anlatılarak dejenere olmuştur.

Bu toplumda saygı , terbiye , büyüklük gibi değerlerin toplumsal yaratıclığa ne kadar zararlı olabildiklerini hiç düşündünüz mü ?

Büyüklere saygı dediğiniz şey doğrunun ancak daha büyük ve tecrübeli birisinden çıkabileceği şeklinde bir ön kabulu içererek bir anlamda itaate ve düşünmemeye sürükler. Batı bizim anladığımız anlamda saygısız (!) bir toplum olduğu için bu kadar özgür ve yaratıcı olabilmiştir. Terbiye dediğiniz şey sizden önce tecrübe edilerek konulmuş sosyal kurallara göre hareket etmenizi ve bunların dışına çıkmamanızı sağlar. Bu yüzden bu toplumda bu kuralların dışına çıkabilen ve düşünebilen az sayıda terbiyesiz (!) adam çıkabilmiştir.

Bireysellik ve toplumculuk... birisi Liberalizmin en önemli değeri , diğeri az gelişmişliğin en önemli sonucu… Cin Ali toplumsal bir kahramandır. Bu yüzden bir misyonu vardır , toplumu yetiştirmek gibi. Bu tür kaygılarla toplumu takip eder , değerlere ters düşmez , düşündürmez öğretir . Harry Potter ise bir şey öğretmez, düşündürür, hayal gücünü geliştirir. . Bugüne kadar ki kahramanlarımızın çoğu düşündürmedi , öğretti. Düşündürürken toplumsal kurallara ince göndermelerle zihin dünyamızı oluşturdu.

Cin Ali tatile giderken bizdeki yaratıcı kıvılcımları da beraberinde götürmüş olabilir mi ???

Paylaş

Takip